موفقیت بیشتر با نورومانیتورینگ و نویگیشن در جراحی مغز و اعصاب
برترین متخصصان مغز و اعصاب در دنیا اعتقاد دارند ثبت اطلاعات لحظه‌ای از وضعیت آناتومیک بیمار در زمان جراحی مغز و اعصاب، می‌تواند عاملی بر موفقیت بیشتر عمل جراحی باشد. این روش همچنین کمک زیادی به بهبود شرایط بیمار می‌کند. به همین دلیل ثبت الکتروفیزیولوژی در حین عمل جراحی تبدیل به بخش مهمی از استانداردهای درمانی شده است و تکنیک‌های پیشرفته نورومانیتورینگ و نویگیشن در جراحی مغز و اعصاب به وجود آمده‌اند. نورومانیتورینگ در کنار سایر استانداردها از جمله X-Ray و تصاویر اولتراسوند، اطلاعاتی از عملکرد سیستم عصبی بیمار بی‌هوش را فراهم می‌کند. همچنین نویگیشن به سیستم‌ها و تکنیک‌هایی پیشرفته برای دست‌یابی به محل دقیق ضایعه مغزی و یا نخاعی اشاره دارد.
نورومانیتورینگ چیست؟
تکنیک نورومانیتورینگ بخشی از استانداردهای مربوط به انجام جراحی در کشورهای اروپایی است. نورومانیتورینگ و نویگیشن در جراحی مغز و اعصاب متاسفانه هنوز در ایران آن طور که باید، شناخته‌شده نیستند. متخصصان علوم اعصاب، مهندسی پزشکی و نورولوژی و جراحان مغز و اعصاب، قلب و عروق و ارتوپدی از این روش استقبال بسیار زیادی کرده‌اند. این تکنیک در واقع استفاده از مجموعه روش‌های الکتروفیزیولوژی بالینی به منظور ثبت سیگنال‌های مختلف الکتروفیزیولوژیک از بیمار در حین جراحی مغز و اعصاب محیطی است. این سیگنال‌ها بر اساس عوامل گوناگون مانند عمق و نوع داروهای بیهوشی، مرحله جراحی، دما و تنش بافت تغییر می‌کنند.
نورومانیتورینگ در هنگام عمل جراحی مغز و اعصاب از دو ثبت سیگنال بیوالکتریکی تشکیل می‌شود که عبارت است از:
- فعالیت‌های خودبه‌خودی از جمله EEG مغز و EMG عضلات و پاسخ‌های تحریک‌شده
- تحریکات خارجی راه‌های عصبی و تحریکات حسی مشخص که شامل شوک‌های الکتریکی کوچک، صداهای کلیک و نورهای فلش که نتیجه آن‌ها پتانسیل‌های برانگیخته سوماتوسنسوری، شنوایی و بینایی هستند
نویگیشن در جراحی مغز و اعصاب چیست؟
نویگیشن جراحی، مجموعه تکنیک‌ها و سیستم‌هایی هستند که درست مانند جی‌پی‌اس (GPS) موبایل و یا ماشین عمل می‌کنند. همان طور که GPS به ما در پیدا کردن مسیر درست کمک می‌کند، تکنیک نویگیشن نیز با استفاده از سیستم ردگیری می‌تواند در هر لحظه، مکان ضایعه عصبی و بهترین مسیر دسترسی به آن، موقعیت ابزار جراحی را در تصاویر سی‌تی‌اسکن و یا ام آر آی بیمار به جراح نشان دهد تا عمل جراحی با دقت و آرامش بیشتری انجام شود.
شایان ذکر است که ابزارهای مورد استفاده برای نویگیشن شامل نوار مغزی qEEG، تصویربرداری‌های MRI، CT اسکن، انواع آنژیوگرافی و سونوگرافی است که بر اساس نوع جراحی، نوع ضایعه، امکانات موجود در مرکز جراحی و همچنین تبحر جراح مغز و اعصاب، می‌توانند متفاوت باشند.
برخی ضایعات مغزی مانند تومورها یا ضایعات عروقی می‌توانند در عمق مغز قرار بگیرند تغییر قابل مشاهده‌ای را در ظاهر بیرونی مغز ایجاد نکنند. همچنین به دلیل کوچک بودن، تشخیص آن‌ها در بافت طبیعی مغز بدون استفاده از تکنیک پیشرفته نویگیشن و یا به طور کلی تکنیک‌های نورومانیتورینگ و نویگیشن در جراحی مغز و اعصاب تقریبا غیرممکن خواهد بود.
اهداف اصلی نورومانیتورینگ و نویگیشن در جراحی مغز و اعصاب
به طور کلی نورومانیتورینگ و نویگیشن در جراحی مغز و اعصاب با دو هدف اصلی انجام می‌شوند. اول اینکه از صدمه به ساختمان‌های عصبی که در معرض خطر برخی از مانورهای جراحی هستند جلوگیری می‌کنند. در واقع مانیتورینگ نخاع از طریق EPS می‌تواند وسیله‌ای برای هشدار جهت جلوگیری از صدمه ناشی از اشتباه ناخواسته جراح شود. همچنین در طول عمل جراحی اندآرترکتومی مواردی ازجمله کاهش اثرات تخریبی بالقوه و کاهش پرفیوژن کورتکس توسط EEG و EPs ثبت و در زمان لازم اصلاح می‌گردند. از طرفی به کمک سیستم نویگیشن احتمال آسیب‌دیدن بافت‌های سالم ناحیه تحت جراحی به حداقل می‌رسد و جراح می‌تواند با اطمینان، دقت و موفقیت بیشتری جراحی خود را تمام کند.
هدف دیگر تشخیص ساختمان عصبی و نشانه‌های اختصاصی است که نمی‌توان به سادگی و بر اساس زمینه آناتومیکی آن‌ها را مشخص کرد. به طور کلی دو عارضه در حین انجام عمل جراحی تهاجمی ممکن است اتفاق بیفتد و باعث تحت تاثیر قرار گرفتن عملکرد صحیح سیستم عصبی شود که به دنبال آن اختلالات نرولوژیک بعد از عمل جراحی را به همراه دارد. این عوارض شامل ایسکمی و صدمات مکانیکال هستند. از ین رو انجام نورومانیتورینگ و نویگیشن به جلوگیری از این دو عارضه نیز کمک می‌کند.
کاربرد و مزایای استفاده از نورومانیتورینگ و نویگیشن
مهم‌ترین کاربردها و مزایای این دو تکنیک پیشرفته، استفاده از نورومانیتورینگ و نویگیشن در جراحی مغز و اعصاب، جراحی‌های قلب و عروق، ستون فقرات، اورولوژی، اندآرترکتومی کاروتید، انوریسم آئورت، جراحی‌های گوش و حلق و بینی مانند نوروم اکوستیک و پاروتیدکتومی است.
نکته جالب توجه این است که این تکنیک‌ها حتی در مورد بیمارانی که عمل‌های جراحی مربوط به دستگاه عصبی یا خطر از دست رفتن یکپارچگی فیزیولوژیک یا آناتومیک سیستم عصبی را دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد. از دیگر کاربردهای این روش‌ها مربوط به افرادی می‌شود که مدت‌ها پیش دچار آسیب عصبی شده‌اند اما اثر آن پس از مدتی نمایان شده است. شایان ذکر است که تمامی این خدمات در مطب دکتر القاسی به تمامی مراجعین ارائه می‌شوند.
به طور کلی از جمله کاربردهای استفاده از نورومانیتورینگ و نویگیشن در جراحی عبارت‌اند از:
- افزايش دقت و امنیت جراحی
- کاهش برش محل جراحی و درنتیجه کوتاه شدن زمان بستری
- انجام جراحی با تکنیک پیشرفته حداقل تهاجمی
- کاهش احتمال عود مجدد تومور
- افزایش احتمال خارج کردن تومور به طور کامل و عدم نیاز به جراحی‌های مجدد
- کاهش آسیب به دیگر اندام حساس بیمار
- کاهش عوارض جانبی عمل جراحی
- تشخیص دقیق‌تر دلیل بیماری
- تعیین بهترین روش جراحی
- کنترل بهتر وضعیت بیمار در دوران نقاهت
نورومانیتورینگ و نویگیشن در جراحی مغز و اعصاب با خدمات دکتر القاسی
رویکردهای نورومانیتورینگ و نویگیشن در جراحی مغز و اعصاب بخشی از استانداردهای پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا به شمار می‌روند. نورومانیتورینگ تکنیکی برای تشخیص و ارزیابی لحظه‌ای تغییرات وضعیت عملکرد ساختمان عصبی است. همچنین تکنیک نویگیشن با استفاده از سیستم ردگیری در هر لحظه، مکان ضایعه عصبی و بهترین راه دسترسی به آن و همچنین موقعیت ابزار جراحی در تصاویر سی‌تی‌اسکن و یا ام آر آی بیمار را به جراح نشان دهد تا عمل جراحی با دقت و موفقیت انجام شود. البته در کنار این تکنیک‌ها و ابزار مناسب، یک عمل جراحی مغز و اعصاب موفق نیازمند دانش و تجربه کافی جراح است. از این رو می‌توانید در سایت دکتر القاسی از بهترین خدمات در این زمینه بهره‌مند شوید.
منابع:
- https://www.uptodate.com/contents/neuromonitoring-in-surgery-and-anesthesia
- https://www.siemens-healthineers.com/en-uk/clinical-specialities/surgery/surgical-disciplines/spine-surgery-equipment/spine-navigation-systems
- Keeble H, Lavrador JP, Pereira N, Lente K, Brogna C, Gullan R, Bhangoo R, Vergani F, Ashkan K. Electromagnetic Navigation Systems and Intraoperative Neuromonitoring: Reliability and Feasibility Study. Oper Neurosurg (Hagerstown). 2021 Mar 15;20(4):373-382. doi: 10.1093/ons/opaa407. PMID: 33432974.
