دیسک توراسیک (Thoracic Disc) چیست و چگونه به وجود می‌آید؟
بیرون زدگی دیسک توراسیک (Thoracic disc) عنوان یکی از اختلالاتی است که در ستون فقرات اتفاق می‌افتد. ناحیه پشتی (توراسیک) ستون فقرات شامل ۱۲ مهره است که از مهره شماره یک توراسیک T1 تا مهره شماره T12 امتداد می یابد. مشکلات دیسک توراسیک نسبت به دیسک های گردنی و کمری شیوع کمتری دارند و علت آن تحرک کمتر مهره ها در ناحیه پشتی به دلیل حمایت ستون فقرات است.
علی رغم شیوع کمتر دیسک های توراسیک (Thoracic Disc) از اهمیت بالایی برخوردارند چرا که باعث فشار بر نخاع و میلوپاتی می شوند، همچنین دسترسی به دیسک های توراسیک (Thoracic Disc) بسیار سخت و در نتیجه جراحی آنها مشکل و مورد بحث است.
در این بیماری، هسته مرکزی و نرم ستون فقرات از دیواره سفت بیرونی آن خارج می‌شود و وارد فضای کانال نخاعی می‌گردد. اجزای خارج شده دیسک می‌توانند باعث فشار و آسیب به طناب نخاعی فرد مبتلا گردند و به بروز درد در این ناحیه منجر شوند.
همچنین این امکان وجود دارد که با این عارضه، دردهایی در ناحیه قفسه سینه فرد مبتلا روی دهد و همچنین عملکرد نامناسب طناب نخاعی، شکل بگیرد.
علل به وجود آمدن دیسک توراسیک (Thoracic Disc)
از جمله علل عمده و شایع بروز توراسیک (Thoracic disc) می‌توان به بالا رفتن سن و رسیدن به دوران میان سالی اشاره کرد. در چنین شرایطی، دیسک شروع به نازک شدن می‌کند و از طرف دیگر، ارتفاع آن نیز کمتر می‌گردد. لذا توان جذب ضربه از طریق این بخش نیز کاهش خواهد یافت.
در بسیاری از موارد، علت بروز این عارضه، چاقی و اضافه وزن است و یا در افرادی که سیگار می‌کشند، بروز می‌کند.
از دیگر دلایل بروز این بیماری می‌توان انجام فعالیت‌های جسمانی سنگین را نام برد. از طرف دیگر، سقوط از ارتفاع و همچنین وارد شدن ضربه به ستون فقرات نیز میتواند این عارضه را ایجاد نماید.
در برخی از موارد نیز بیرون زدگی دیسک از جمله دلایل بروز این عارضه و تحلیل رفتن دیسک توراسیک است.
علائم و نشانه‌های بروز دیسک توراسیک (Thoracic Disc)
بروز برخی تغییرات حسی، مانند: بی حس شدن برخی از اندام‌ها و یا سوزن سوزن شدن نیز میتواند نشانه بروز این بیماری به شمار رود. در مواقعی نیز بروز اسپاسم عضلانی نشان دهنده دیسک توراسیک است. کاهش توانایی حرکتی در تکان دادن بالاتنه در هنگام خم شدن نیز در برخی از بیماران مبتلا به این عارضه، مشاهده می‌شود.
این مقاله را نیز بخوانید : دیسک کمر در بارداری
در برخی از موارد، تغییراتی در وضعیت ستون فقرات در ناحیه قفسه سینه اتفاق می‌افتد. در هنگام بروز این عارضه، بیمار نمی‌تواند به مدت طولانی بنشیند. چراکه دچار درد در ناحیه کمر و یا بازو می‌شود.
ناتوانی در بالا آوردن دست بالای سر نیز میتواند نشان دهد که فرد به این بیماری مبتلا شده است. اگر بیمار در مراحل آخر این بیماری باشد دچار تنگی در کانال نخاعی خود می‌گردد و این عامل سبب می‌شود تا وی، هماهنگی اعضای بدن خود را از دست بدهد و یا دچار ضعف در عملکرد اندام‌های تحتانی خود شود.
در صورتی که بیرون زدگی دیسك به صورت مركزی باشد، باعث ایجاد علائم فشار روی نخاع می شود که بصورت احساس سوزش یا ضعف در اندام های تحتانی، اختلال در راه رفتن و در موارد پیشرفته، اختلال در كنترل ادرار، مدفوع و یا فلج كامل اندام های تحتانی است.
همچنین بیرون زدگی دیسك در كنار و خارج از مرکز میتواند باعث علایم فشار بر روی ریشه عصبی مثل دردهای تیر كشنده به شکم و قفسه صدری شود.
تشخیص دیسک توراسیک
در چنین مواردی، پزشک معالج در ابتدا به انجام معاینه جسمانی بیمار اقدام می‌کند و علاوه بر آن، برخی از تست‌های تشخیصی را نیز تجویز می‌کند تا به طور دقیق به تشخیص این عارضه پی ببرد.
از جمله تست‌های تشخیصی برای این عارضه می‌توان به عکس برداری توسط اشعه ایکس اشاره کرد که میتواند تحلیل رفتگی مفاصل، شکستگی استخوان، زائده‌های استخوانی، آرتروز تومور، عفونت و… را نشان دهد.
اسکن ام آر آی نیز از دیگر روش‌های تشخیصی برای این عارضه است که میتواند اطلاعاتی را در مورد بافت نرم اطراف قفسه سینه، دیسک ستون فقرات، طناب نخاعی، ریشه اعصاب و… ارائه کند.
سی تی اسکن نیز از جمله روش‌های تشخیصی برای دیسک توراسیک است. این روش میتواند تصاویر متقاطع ساختار ستون فقرات را به نمایش بگذارد.
در بسیاری از موارد نیز پزشک از الکترومیوگرافی استفاده می‌کند تا تشخیص دهد آسیب دیدگی در چه اندازه است و یا کدام اعصاب درگیر این عارضه شده‌اند.
میلوگرام نیز دیگر روش تشخیصی برای این نوع دیسک است. در این روش، پزشک معالج، ماده حاجب را به کانال نخاعی بیمار تزریق می‌کند و با کمک اشعه ایکس، وضعیت طناب نخاعی و وارد شدن فشار به دیسک و یا طناب را بررسی می‌کند.
روش‌های درمان دیسک توراسیک
روش‌های درمان دیسک توراسیک را می‌توان به دو بخش درمان غیر جراحی و جراحی دسته بندی کرد. از جمله روش‌های غیر جراحی برای درمان دیسک توراسیک، می‌توان به استراحت کردن، دارودرمانی و فیزیوتراپی، انجام ورزش و… اشاره کرد.
اما در مواردی که از طریق این روش‌ها، دیسک توراسیک درمان نشود پزشک معالج از روش جراحی استفاده می‌کند. از جمله این روش‌های جراحی می‌توان به جراحی باز و جراحی آندوسکوپیک و لیزر اشاره کرد. در ادامه به بیان این روش‌ها خواهیم پرداخت.
روش‌های درمان غیر جراحی دیسک توراسیک
در برخی از موارد بروز دیسک توراسیک باعث درد بسیار زیادی می‌شود. بنابراین باید چند روز در منزل خود، استراحت کنید و فعالیت‌های جسمانی خود را محدود نمایید.
همچنین این امکان وجود دارد که در چنین شرایطی، پزشک معالج برای کاهش دادن درد و برطرف شدن اسپاسم عضلانی، برخی از داروهای مسکن را نیز تجویز کند و یا مصرف داروهای ضد التهاب، مسدود کننده‌های عصبی و یا شل‌کننده‌های عضلانی را توصیه کند تا درد را کاهش دهد.
استفاده از چسب و پماد موضعی نیز در این مواقع به کاهش درد بیمار کمک می‌کند. در مواردی نیز تزریق درون مفاصل فاسد، به کاهش تورم و برطرف شدن فشار از روی مفاصل آسیب دیده منجر می‌گردد. فیزیوتراپی نیز روش درمانی دیگری برای این بیماری است.
رعایت یک برنامه فیزیوتراپی کامل، میتواند موجب تسکین درد و التهاب شود و از طرف دیگر، توانایی حرکتی فرد مبتلا به این دیسک را بهبود بخشد. همچنین این روش درمانی میتواند قدرت جسمانی فرد را نیز افزایش دهد.
بسیاری از پزشکان نیز برای درمان این عارضه ورزش‌هایی از قبیل: پیاده روی، دوچرخه سواری و تمرینات مخصوص برای عضلات مرکزی بدن را توصیه می‌کنند.
روش‌های درمان جراحی دیسک توراسیک
در درمان بیرون زدگی و دردهای ناشی از دیسک ها چه دیسک توراسیک و چه دیسک کمر و گردن قطعا اولین گزینه جراحی نیست و پزشک متخصص تلاش می کند در ابتدا با روش های غیرجراحی به بیمار کمک کند اما در صورتی که بیمار در شرایطی باشد که بهترین گزینه جراحی تشخیص داده شود روش های جراحی مختلفی وجود دارد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
جراحی باز دیسک های توراسیک
روش قدیمی از قدام و به صورت باز كردن قفسه سینه و یا برداشتن دنده برای دسترسی به ستون فقرات و برداشتن دیسک است. در روش جدیدتر، جراحی توسط جراح مغز و اعصاب، از ناحیه خلفی و به روش ترانس فاست یا ترانس پدیکولر انجام می شود ولی نیاز به تبحر بالایی دارد. دکتر محسن القاسی برای جراحی هرنی دیسک توراسیک در بسیاری از موارد از روش دوم استفاده می کند.
جراحی آندوسکوپیک و لیزر
باتوجه به وجود نخاع و منطقه آناتومیک بسیار حساس این دیسک ها، روش های جراحی بسته در این منطقه توصیه نمی گردد. این روش ها فواید بسیار کم دارند و کوچکترین اشتباه جراح عواقب جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت و می تواند منجر به آسیب نخاع و فلج دائم بیمار شود.
ویدیو جراحی دیسک توراسیک
بیمار خانم میانسال با ضعف اندام هاى تحتانى که با تشخیص بیرون زدگى دیسک توراسیک (Thoracic Disc) در ناحیه T11,T12 توسط دکتر محسن القاسی متخصص جراحی مغز و اعصاب جراحی شد.
دکتر القاسی🤩