منظور از تومور مغزی چیست؟
به توده یا توده‌هایی که در اثر تجمع غیرطبیعی سلول‌ها در مغز ایجاد می‌شود، تومور مغزی می‌گویند. برخی از این تومورها سرطانی (بدخیم) و برخی دیگر غیرسرطانی (خوش‌خیم) هستند. این تومورها ممکن است در خود مغز به عنوان تومورهای اولیه شروع به رشد کنند یا در سایر قسمت‌های دیگر بدن شروع شوند و بعد به مغز سرایت کنند که در این حالت به آنها تومورهای ثانویه گفته می‌شود.
برای تشخیص اثری که تومورها روی مغز می‌گذارند، باید سرعت و محل رشد آنها بررسی شود. درمان تومور مغزی هم به ابعاد و محل آن بستگی دارد.
تومورهای مغزی چه علائم و نشانه‌هایی دارند؟
علائم و نشانه‌های تومور مغزی به سرعت و محل رشد آنها بستگی دارد ولی شایع ترین علائم تومور مغزی یه صورت مفصل مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین اندازه تومور تاثیر مستقیمی روی بروز نشانه‌های آن دارد. این علائم عبارتند از:
- تغییر در الگوی سردرد
- حالت تهوع یا استفراغ بدون دلیل
- سردردهای شدید
- مشکل در بینایی
- مشکل در تعادل
- بی‌حسی در اندام‌های بدن
- مشکل در تصمیم‌گیری
- تشنج
- مشکلات شنوایی
در صورتی که این علائم را تجربه می‌کنید، حتما جهت مشاوره تخصصی دکتر محسن القاسی جراح مغز، اعصاب و ستون فقرات مراجعه کنید.
علل ایجاد تومورهای مغزی
منشا تومورهای اولیه از خود مغز یا در بافت‌های نزدیک به آن است؛ مانند هیپوفیز، مننژ، گلیوم و شوانو. تومورهای اولیه با ایجاد تغییر یا جهش در DNA ایجاد می‌شوند. DNA سلول دستورالعمل‌هایی دارد که با توجه به آنها، سلول فعالیت‌های خود را انجام می‌دهد. وقتی جهش ایجاد می‌شود، سرعت رشد سلول‌ها افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه توده‌ای از سلول‌های غیرطبیعی در مغز ایجاد می‌شود.
در بزرگسالان تومورهای مغزی، اغلب از نوع ثانویه هستند. به این معنی که در قسمت دیگری از بدن تشکیل شده و به مغز سرایت می‌کنند. تومورهای مغزی اولیه بیشتر در سنین پایین‌تر اتفاق می‌افتند.
برسی انواع مختلف تومورهای اولیه مغز
تومورهایی که منشا آنها خود مغز است، انواع مختلفی دارند. هر کدام از این تومورها نام خود را از سلول‌های محل درگیر تومور وام گرفته‌اند!
گلیوم
تومورمغزی گلیوم از نخاع یا خود مغز شروع می‌شود. تومورهای گلیوم انواعی چون گلیوبلاستوما، آستروستیوما، اولیگوآستروسیتوما، اپاندیموم و الیگودندروگلیوما دارد.
مننژیوم
در غشایی که مغز و نخاع را احاطه کرده (مننژ) ایجاد می‌شود. البته این نوع تومورها اغلب غیرسرطانی هستند.
شوانو
این نوع تومورها با نام علمی نوروم آکوستیک، روی اعصاب کنترل‌کننده شنوایی و تعادل تجمع می‌کنند و به خوش‌خیم بودن معروف هستند.
آدنوم هیپوفیز
این تومورها در غده هیپوفیز ایجاد می‌شوند و روی ترشح هیپوفیز در بدن تاثیر می‌گذارند. این موضوع باعث آسیب به تمام بدن می‌شود.
مدولوبلاستوما
بیشتر در کودکان ایجاد می‌شوند. تومورهای مدولوبلاستوما از ناحیه پشت مغز شروع و از طریق مایع نخاعی پخش می‌شوند.
کرانیوفارنژیوم
در نزدیکی غده هیپوفیز شروع می‌شوند و روی ترشح هورومون تاثیر می‌گذارند. با شروع رشد کرانیوفارنژیوم، غده هیپوفیز و ساختارهای دیگر مغز نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
منظور از تومورهای مغزی ثانویه چیست؟
این نوع تومورها از جای دیگری در بدن نشات گرفته و به مغز می‌رسند و با نام متاستاتیک هم شناخته می‌شوند. متاستاز اغلب در بزرگسالان ایجاد می‌شود. سرطان‌هایی که منشا متاستاز هستند، بیشتر، سرطان روده بزرگ، سرطان ریه، سرطان پستان، سرطان کلیه و ملانوما بوده‌اند.
عوامل تاثیرگذار در ابتلا به تومور مغزی
تومورهای مغزی اولیه معمولا علت مشخصی ندارند. با این حال متخصصان چند دسته عوامل را مشخص کرده‌اند.
- قرار گرفتن در معرض تشعشع: افرادی که در معرض انواع پرتوها یا تشعشعات یونیزان قرار دارند، خطر تومور مغزی در آنها افزایش می‌یابد. این تشعشات در بیشتر پرتودرمانی‌ها وجود دارند.
- سابقه خانوادگی: افرادی که در خانواده خود سابقه ابتلا به تومورهای مغزی را دارند، احتمال درگیری بالاتری دارند.
برای دریافت مشاوره میتوانید با ما تماس بگیرید.
نحوه تشخیص تومور مغزی
برای تشخیص انواع تومورهای مغزی، از تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته استفاده می‌شود. سی تی اسکن یا ام آر آی گزینه‌های مناسبی برای تشخیص این تومورها هستند.
همچنین ممکن است از طیف‌سنجی رزونانس مغناطیسی (MRS) برای تشخیص این تومورها استفاده شود. طیف‌سنجی به تشخیص ماهیت و مشخصات شیمیایی تومورها کمک می‌کند. توموگرافی یا پت اسکن هم در تشخیص تومور مغزی به کار می‌رود. گاهی اوقات هم برای تشخیص قطعی از بیوپسی استفاده می‌شود که با آن خوش‌خیم یا بدخیم بودن تومور مشخص می‌شود.
درمان تومورهای مغزی
اولین سوالی که برای هر شخصی پیش می‌آید٬ این است که آیا تومور مغزی کشنده است که ما در مقاله مجزا به بررسی دقیق این موضوع پرداخته ایم. از روش‌های پرتودرمانی و شیمی‌درمانی بیشتر برای تومورهای بدخیم استفاده می‌شود. تصمیم‌گیری در مورد شیوه درمان تومورها، برعهده پزشک یا جراح خواهد بود. دکتر القاسی فوق تخصص مغز و اعصاب، برای درمان تومور مغزی بهترین شیوه را انتخاب خواهد کرد.
گاهی برداشتن کامل یا بخش عمده‌ای از تومور برای سلامتی بیمار بهتر است. در این روش تومور با جراحی و بدون آسیب رسیدن به بافت مغزی یا عملکرد عصبی برداشته می‌شود.
روش دیگر بیوپسی استریوتاکتیک است که برای تشخیص دقیق بافت تومور استفاده می‌شود. انتخاب یکی از این روش‌ها با توجه به نوع و محل تومور خواهد بود.
